สิ่งที่คุณต้องรู้ในการสัมผัสลูก
ปกติเวลาอาจารย์ตรวจเด็ก หากเห็นว่าผู้ปกครองสัมผัสเด็กแบบไม่เหมาะสม อาจารย์จะต้องเตือนผู้ปกครองเสมอ
วันนี้เลยขอให้คำแนะนำกับพ่อแม่ดังนี้ค่ะ
การสัมผัสลูก
- พ่อแม่ต้องสอนลูกว่ามีร่างกายบางส่วนที่ให้คนอื่นสัมผัสไม่ได้ เราเรียกว่า “บริเวณส่วนตัว” หรือ private parts ซึ่งได้แก่หน้าอก นม ท้องน้อย หัวเหน่า สะโพก ก้น และต้นขา พูดง่ายๆว่าบริเวณที่อยู่ในร่มผ้านั่นเอง
- ทำไมไม่ควรสัมผัสบริเวณเหล่านี้?
เพราะบริเวณดังกล่าว เมื่อสัมผัสแล้วจะทำให้เกิดการกระตุ้นความรู้สึกทางเพศ (sexual arousal) ทั้งในตัวผู้สัมผัสเองและผู้ถูกสัมผัส - บริเวณดังกล่าวจะมีการสัมผัสได้เฉพาะเมื่อจำเป็นจริงๆ เช่นเมื่อเด็กป่วยและต้องตรวจร่างกาย ในกรณีนั้นจะต้องมีผู้ปกครองคอยอยู่เป็นเพื่อนหรือมีพยาบาล 1 คนคอยอยู่ด้วย ไม่ควรมีแพทย์ตรวจเพียงคนเดียวตามลำพัง
- พ่อแม่เองก็ไม่ควรสัมผัสบริเวณดังกล่าว ยกเว้นจำเป็น เช่น ในเด็กเล็กที่ยังทำความสะอาดตัวเองไม่ดีพอ หรือลูกป่วย ต้อง ทำแผล เช็ดตัวลดไข้ เป็นต้น
- พ่อแม่ไม่ควรแสดงความรักความเอ็นดูโดยการสัมผัสบริเวณดังกล่าว เพราะจะทำให้เด็กคิดว่าเป็นสิ่งปกติ และอนุญาตให้คนอื่นทำได้ ซึ่งก็อาจนำไปสู่การถูกละเมิดทางเพศ
เด็กบางคนอึดอัดใจที่พ่อแม่สัมผัสแบบนั้น แต่ก็ไม่กล้าปฏิเสธเพราะเกรงว่าเดี๋ยวพ่อแม่จะไม่รัก ไม่เอ็นดูเขาอีกต่อไป - เนื่องจากบริเวณใต้ร่มผ้านี้เป็นบริเวณที่ไวต่อการสัมผัส และทำให้เกิดความรู้สึกถูกกระตุ้นทางเพศได้ทั้งกับผู้สัมผัสและผู้ถูกสัมผัส ในหลายกรณีการสัมผัสที่มีจุดประสงค์ที่ดีเช่นเพื่อแสดงความรักใคร่ จึงกลายเป็นการละเมิดทางเพศได้โดยไม่รู้ตัว
- เด็กๆควรถูกสอนว่าการสัมผัสแบบไหนโอเคและแบบไหนไม่โอเค ไม่โอเคคือมันทำให้เกิดความรู้สึกอึดอัดและรู้สึกว่ามีจุดประสงค์ไม่ดี (เด็กๆก็รู้ได้) แบบนี้เราเรียกว่า sexual touch สัมผัสแบบนี้อาจเกิดในบริเวณนอกร่มผ้าได้ เช่นการลูบไล้แขนขา หากลูกไม่รู้สึกโอเคกับการสัมผัส ลูกต้องปฏิเสธ ไม่ว่าจะเป็นการสัมผัสที่ส่วนใดของร่างกายก็ตาม ลูกต้องถอยออกมาและบอกผู้ใหญ่หรือผู้ที่ไว้ใจได้ อย่าปล่อยให้การสัมผัสที่ไม่เหมาะสมเกิดขึ้นเพราะอาจจะเกิดเหตุการณ์เลวร้ายขึ้นมา
วิธีพูดกับลูกคือ
“ร่างกายของหนูเป็นของหนู อย่าให้ใครมาแตะต้องมาสัมผัสโดยที่หนูไม่ยินยอมหรือโดยที่หนูรู้สึกไม่ดี (โดยเฉพาะบริเวณ….) ยกเว้นเวลาคุณหมอตรวจตอนหนูไม่สบาย แต่ตอนนั้นพ่อแม่ก็จะอยู่เป็นเพื่อนหนู”
“หากหนูรู้สึกไม่ดีเวลาใครมาสัมผัสหนู หนูสามารถบอกให้เขาหยุดได้ เพราะมันเป็นร่างกายของหนู หนูมีสิทธิ์บอกให้หยุด หนูเป็นเจ้าของร่างกายนี้”
อาจารย์เคยทำงานวิจัยเกี่ยวกับเด็กที่ถูกละเมิดทางเพศหลายกลุ่ม ทั้งเด็กที่ถูกนำส่งโรงพยาบาล เด็กในการดูแลของมูลนิธิ ศูนย์พิทักษ์สิทธิเด็ก และเคยเป็นหัวหน้าโครงการวิจัย
ปัญหาเด็กที่ถูกละเมิดและแสวงประโยชน์ทางเพศ ขององค์การสหประชาชาติ
ผลการวิจัยพบว่าเด็กส่วนใหญ่ถูกละเมิดทางเพศโดยบุคคลในครอบครัว เช่นพ่อ (ทั้งพ่อเลี้ยงและพ่อจริง) ลุง อา พี่ชาย รวมทั้งคนรู้จัก เช่น คนข้างบ้าน หรือเพื่อนของพ่อแม่
ดังนั้นคนเป็นแม่ต้องหูตาไว!
พูดเรื่องนี้แล้วก็ขอเลยไปพูดเรื่องการอาบน้ำร่วมกันระหว่างพ่อแม่ลูก อาจารย์คิดว่าสามารถทำในช่วงที่เด็กเล็กมากๆ เช่น 2-3 ขวบ แต่หลังจากนั้น ควรหยุด เพราะหากเราสอนเรื่องขอบเขตการสัมผัส แต่เรายังคงเปิดเผยร่างกาย มันก็จะทำให้เด็กสับสน
✴️ คนเราทุกคนมีขอบเขตส่วนตน หรือ personal boundary ซึ่งเทียบได้กับเส้นแบ่งระหว่างความเป็นตัวเรากับความเป็นตัวเขา ขอบเขตนี้มีทั้งทางกายภาพและทางจิตใจ ขอบเขตทางกายภาพ (physical boundary) เป็นเรื่องสำคัญมาก เราต้องไม่ลุกล้ำขอบเขตของผู้อื่นและผู้อื่นก็ต้องไม่ลุกล้ำขอบเขตของเรา โดยที่เราไม่ได้อนุญาตหรือยินยอม
สรุปสั้นๆวันนี้ คุณควรสอนลูกเรื่อง
1.ขอบเขตทางกายภาพว่าบริเวณไหนของร่างกายที่สัมผัสได้และบริเวณไหนสัมผัสไม่ได้
2. การสัมผัสแบบไหนที่โอเค และแบบไหนที่ไม่โอเค
