สอนลูกให้คิดเป็น เลือกเป็น สอนลูกให้มีความรับผิดชอบ
ลูกศิษย์เอาเคสมาปรึกษา เป็นวัยรุ่น อายุ 15 ปี มีปัญหาพฤติกรรมทั้งโกหก ขโมยของและหนีออกจากบ้าน โชคดีที่ยังไม่ได้ไปใช้ยาเสพติด ขณะที่ถามรายละเอียดจากคุณแม่ ถึงความเป็นมาของปัญหา เธอก็กล่าวว่า
”เมื่อตอนเด็กๆ ไม่เห็นมีปัญหาอะไร แต่ทำไมพอโตขึ้นมาถึงมีปัญหาเยอะอย่างนี้? ดิฉันละเหนื่อยใจจริงๆ”
มันก็มักจะเป็นอย่างนี้เสมอ ลูกที่เคยน่ารักในตอนเล็กๆ พอโตขึ้นมาแล้วกลับ ”น่าเกลียด” (คำนี้เป็นคำปรารภของคุณแม่คนหนึ่ง-อาจารย์เองไม่กล้าใช้คำนี้หรอกค่ะ มันแรงไปนิด แต่วัยรุ่นบางรายก็เป็นอย่างนั้นจริงๆ)
การที่เด็กเปลี่ยนแปลงไปในเชิงลบแบบนี้ มีปัจจัยสามข้อใหญ่ๆ นั่นคือ ตัวเด็กเอง ครอบครัว (รวมการเลี้ยงดู) และสภาพแวดล้อม สามปัจจัยนี้เป็นสิ่งที่ต้องพิจารณาเวลาจะแก้ปัญหาเด็กให้ดีขึ้น
ได้ถามเด็กคนนี้ว่า เพราะอะไรจึงหนีออกจากบ้าน?
👧🏻เด็กตอบว่า อยู่ที่บ้านไม่มีความสุข (ขณะที่พูด น้ำเสียงและสีหน้าแววตา บอกได้ว่า ไม่สำนึกผิด แต่โทษพ่อแม่เต็มที่เลย พ่อแม่เองจากที่ประเมิน ก็ไม่ได้เลวร้ายอะไร แต่การสอดส่องดูแลลูกน้อยไปหน่อย และความสัมพันธ์ในครอบครัวเป็นแบบ “คนแปลกหน้า ใต้ชายคาเดียวกัน” คือ ไม่อบอุ่น ไม่ค่อยเชื่อมโยงผูกพัน)
✔️ จริงอยู่ บ้านที่ไม่มีความสุข เป็นสิ่งหนึ่งที่ผลักดันให้เด็กหลายคนมีปัญหาพฤติกรรม แต่ไม่ใช่เด็กทุกคนที่ ’’บ้านไม่มีความสุข” จะลงเอยด้วยการโกหก ขโมยของและหนีออกจากบ้าน
✔️ ถ้าเช่นนั้น อะไรที่ทำให้เด็กบางคน แม้จะมีปัญหาในชีวิต แม้ชีวิตในบ้าน จะแย่ พ่อแม่ไม่อบอุ่น แต่ก็สามารถประคองตัวเองให้อยู่ในเส้นทางที่ดี ได้?
💓 คำตอบก็คือ การตัดสินใจ “เลือก” ของตัวเด็กเอง
เด็กและวัยรุ่นหลายคนตัดสินใจเลือกในแบบที่ไม่ค่อยฉลาด ไม่ได้คิดว่าสิ่งที่ตัวเองเลือกที่จะทำในวันนี้ จะส่งผลเสียอย่างไร ชีวิตก็เลยลงเอยแบบลบ แทนที่จะเป็นบวก
สอนลูกให้มีความรับผิดชอบ
สิ่งหนึ่งที่นักวิจัยพบว่า จำเป็นต้องสร้างให้เกิดขึ้นในตัวลูก หากอยากเห็นเขาจะเติบโตไปได้ดีก็คือ ทักษะในการคิดวิเคราะห์ และการเลือกที่เหมาะสม ทักษะนี้ถือเป็น ทักษะชีวิต (life skill) ที่สำคัญมาก
แต่อาจารย์คิดว่า อีกสิ่งหนึ่งที่สำคัญพอๆกันก็คือ การสอนเรื่องความรับผิดชอบ สอนให้รู้ว่าตัวเองต้องรับผิดชอบต่อการกระทำของตัวเอง
ไม่งั้นลูกก็จะโทษพ่อแม่อยู่ร่ำไป และไม่พยายามเปลี่ยนแปลงตัวเองให้ดีขึ้น
วันนี้อยากชวนพ่อแม่สอน 3 สิ่ง : การคิด-การเลือก-การรับผิดชอบ
สอดแทรกบทเรียนเกี่ยวกับสามสิ่งนี้ลงไปในชีวิตประจำวัน หากทำเช่นนี้ เชื่อว่า เส้นทางชีวิตของลูก ไม่ลงเหวแน่ๆ
*Life skill เป็นรากแก้วที่สำคัญในการเติบโต เรียนการสร้างรากแก้วจาก “คอร์สออนไลน์เลี้ยงลูกใหม่ปั้นให้ดี” ลดราคาสุดพิเศษ เดือนนี้เท่านั้น! และอ่านหนังสือ “เซตสร้างลูก”
