ออทิสติกคืออะไร? • ปั้นใหม่ เลี้ยงลูกใหม่ ปั้นให้ดี

โรคออทิสติกคืออะไร?

ในสหรัฐอเมริกามีคนประมาณ 500,000-1,500,000 คน ที่มีอาการผิดปกติแบบออทิสติก นับว่าโรคออทิสติกเป็นหนึ่งในความผิดปกติทางพัฒนาการที่พบบ่อยที่สุดในปัจจุบัน

โรคออทิสติก (AUTISTIC DISORDER) หรือออทิซึ่ม (AUTISM) เป็นความผิดปกติของสมองแบบหนึ่งที่เกิดขึ้นในวัยเด็ก
คำว่า autism มีรากศัพท์มาจากคำว่า autos ในภาษากรีก ซึ่งแปลว่า “ตนเอง” (self) คำนี้หมายถึง การอยู่ในโลกของตนเองหรือการหนีไปจากความเป็นจริง การ เรียกชื่อโรคนี้ว่า autism หรือ autistic ก็เพราะผู้ป่วยจะมีอาการไม่สนใจผู้คนรอบตัวราวกับมีโลกของตนเอง

สมองที่ทำงานผิดปกติจะแสดงอาการออกมาใน 3 ด้านใหญ่ๆ

ความผิดปกติทางสังคมและปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น
ความผิดปกติทางภาษาและการสื่อสาร
ความผิดปกติทางอารมณ์และพฤติกรรม

1. ความผิดปกติทางสังคมและปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น

เด็กออทิสติกจะมีพัฒนาการทางสังคมที่บกพร่องค่อนข้างมาก โดยจะแสดงอาการได้หลายแบบดังนี้

ไม่มีการตอบสนองทางสังคมหรือไม่ค่อยมีปฏิกิริยาต่อผู้คนเหมือนเด็กปกติ
เรียกชื่อแล้วไม่ตอบสนอง พ่อแม่มักเล่าว่าลูก “ไม่หันตามเสียงเรียก”
ไม่ค่อยสบตา หลีกเลี้ยงไม่ยอมมองตา บางรายมองทางหางตาหรือเอา
มือปิดตาไม่ยอมมองคน
ไม่มีความสนใจร่วมกับผู้อื่น (ไม่มี shared attention) เช่น จะไม่เข้าไป ร่วมดูสิ่งสนุกๆ
กับพี่น้องหรือชี้ชวนให้พ่อแม่ดูสิ่งที่ตนสนใจ
ไม่สามารถแบ่งปันทางอารมณ์กับผู้อื่น พูดง่ายๆ ก็คือ ไม่เล่าความรู้สึก
นึกคิดให้ผู้อื่นรับรู้หรือไม่ขอความช่วยเหลือทางอารมณ์จากผู้อื่น เช่น ไม่เข้าหาผู้ใหญ่เวลาร้องไห้ แต่จะยืนร้องอยู่คนเดียว
ไม่เข้าใจความรู้สึกของผู้อื่น
ห่างเหินไม่เข้ามาคลุกคลีกับพ่อแม่ ในตอนเล็กๆ จะมีลักษณะไม่โผเข้าหา พ่อแม่ ไม่ยอมให้อุ้ม
ไม่เข้ามาคลอเคลียแสดงความรัก
ไม่สามารถสร้างความสัมพันธ์ที่เหมาะสมกับเด็กอื่น มักจะไม่มีเพื่อน
ชอบอยู่คนเดียว พ่อแม่มักเล่าว่าลูกชอบเล่นคนเดียว ไม่ยอมเล่นกับเพื่อน
สนใจสิ่งของมากกว่คน หากเด็กออทิสติกอยู่ในห้องที่มีคนนั่งอยู่ด้วย เขาจะไม่สนใจคน ไม่ทักทาย ไม่เข้าไปหา
แต่จะนั่งเล่นอยู่ตามลำพังราวกับ ไม่มีคนอยู่ในห้อง หากสนใจคนก็ไม่ได้สนใจจริงๆ แต่สนใจสิ่งของที่อยู่บน คนนั้นมากกว่า เช่น แว่นตา ลวดดัดฟัน ฯลฯ
เด็กมักทักทายผู้คนแบบ แปลกๆ เช่น เข้ามาดมกลิ่น มาดึงแว่นตา จ้องที่ฟัน
เอามือมาแตะตัว ฯลฯ บางรายเป็นแบบไม่กลัวใคร เข้ามาหาคนแปลกหน้าเหมือนคนคุ้น เคยหรือชอบให้ทุกคนอุ้ม

2. ความผิดปกติทางภาษาและการสื่อสาร

เด็กออทิสติกร้อยละ 80 จะมีปัญหาทางภาษาและการสื่อสารอย่างรุนแรงดังนี้

พูดช้าหรือพูดไม่ได้เลย (ในที่นี้หมายถึงพูดภาษาปกติ)
ไม่สามารถเริ่มต้นบทสนทนากับผู้อื่นได้
ไม่สามารถต่อบทสนทนากับผู้อื่น เช่นพูดกันไปคนละเรื่อง
เงียบ ไม่พูดกับใคร
มีคำศัพท์เฉพาะตัวหรือมีภาษาแปลกๆ ที่เป็นภาษาเฉพาะของเด็กเองและ ผู้อื่นฟังไม่เข้าใจ
พูดคำซ้ำๆ ซากๆ เช่น อาจพูดคำโฆษณาในโทรทัศน์ซ้ำๆ
สื่อสารโดยใช้ท่าทางไม่เป็น (แตกต่างจากเด็กหูหนวกซึ่งสามารถใช้ท่าทางสื่อสารได้)
เมื่อต้องการอะไรจะขอหรือชี้ไม่เป็น แต่จะใช้วิธีดึงมือคนไปที่สิ่งนั้น
มักพูดเสียงเรียบเฉย ไม่มีระดับเสียงสูงๆ ต่ำๆ แบบคนทั่วไป
พูดซ้ำประโยคหรือข้อความที่ผู้อื่นพูดด้วย
ใช้ภาษาในรูปแบบแปลกๆ เช่น ใช้คำโดยที่ไมได้มีความหมายเหมือนที่
คนทั่วไปใช้กัน มีการสลับตำแหน่งของคำต่างๆ หรือมีโครงสร้างประโยคที่ผิด เช่น
แทนที่จะพูดว่า “หมากัดนุ้ย” กลับพูดว่า “นุ้ยกัดหมา” เป็นต้น
เด็กบางคนมีพัฒนาการทางภาษาดีตามสมควร แต่ก็ไม่เข้าใจความหมาย ที่ลึกซึ้งหรือความหมายเชิงนามธรรม เช่น ไม่เข้าใจคำอุปมาอุปมัยหรือคำ พูดล้อเล่นของเพื่อน และใช้ภาษาไม่ถูกต้องตามกาลเทศะเหมือนเด็กปกติ

3. ความผิดปกติทางอารมณ์และพฤติกรรม

มีการแสดงออกทางอารมณ์ที่น้อยเกินไป เช่น เฉยเมย สีหน้าเรียบเฉยเวลาพูดคุย
บางครั้งมีการแสดงออกทางอารมณ์ที่รุนแรงเกินไป เช่น เวลาโกรธหรือไม่พอใจก็จะร้องกรี๊ดเป็นเวลานาน หรือร้องอย่างโหยหวนผิดธรรมดา
ชอบทำอะไรซ้ำๆ เช่น โยกตัว โบกมือไปมา ชอบดูโฆษณาทางโทรทัศน์หรือดูการ์ตูนซ้ำๆ
มีการเคลื่อนไหวผิดปกติ เช่น หมุนตัว เดินเขย่ง วิ่งไปมาอย่างไร้จุดหมาย แต่บางรายอาจชอบนั่งเฉยๆ
มีพฤติกรรมทำร้ายตนเอง เช่น โขกหัวหรือกัดแขนตนเอง
มีการตอบสนองต่อสิ่งเร้าอย่างไม่แน่นอน เช่น เด็กบางคนอาจดูคล้ายคนหูหนวกเพราะไม่ตอบสนองต่อเสียงเรียก ไม่หันมาเมื่อพ่อแม่เรียกแต่พอ เอากุญแจมาเขย่าเบาๆ ข้างหลังเด็กจะหันมาทันที
ประสาทสัมผัสมีความไวมากเกินไป (hypersensitive) เช่น ไวต่อเสียง ทนเสียงปกติธรรมดา เช่น เสียงสุนัขเห่าหรือเสียงคนปิดประตูไม่ได้จะร้องไห้มากหรืออาละวาดเมื่อได้ยินเสียงดังกล่าว บางคนไวต่อการเคลื่อนไหวหรือการสัมผัสจับต้อง
จะตกใจง่ายต่อสิ่งเร้าบางอย่างและร้องกรี๊ด หรือโวยวายเกินเหตุ
บางกรณีประสาทสัมผัสกลับมีความไวน้อยเกินไป (hyposensitive) เช่นไม่รู้สึกเจ็บปวด แม้เจ็บหรือมีบาดแผลก็ไม่ร้องไห้ ไม่รู้สึกหนาว-ร้อน ไม่รับรู้การสัมผัสของผู้อื่น
เหินห่างจากผู้อื่น ชอบแยกตัวอยู่คนเดียว ชอบเล่นคนเดียว
กลัวของบางอย่างโดยไม่มีสาเหตุ เช่น กลัวตุ๊กตา
ปรับตัวยาก ไม่ชอบการเปลี่ยนแปลงโดยเฉพาะในกิจวัตรประจำวัน เช่น มักทำกิจวัตรตามลำดับเดิม แต่งตัวตามลำดับขั้นเดิม เดินตามเส้นทางเดิมหรือทำตามตารางเดิมทุกวัน ถ้ามีการเปลี่ยนแปลงในขั้นตอนที่เคยทำ เด็กจะหงุดหงิดอาละวาด
ซนมาก อยู่ไม่นิ่ง สมาธิสั้น

มีความผิดปกติในการเล่น กล่าวคือ

ไม่มีจินตนาการ จะเล่นสมมุติหรือเล่นเลียนแบบไม่เป็น เช่น เล่นขายของไม่เป็น สมมุติตุ๊กตาเป็นพ่อ-แม่-ลูกไม่เป็น
เล่นของเล่นไม่เป็น เช่น เมื่อเล่นรถก็จะเพียงหมุนล้อไปมาหรือเอามาดม หรืออาจถือของเล่นไว้ในมือเฉยๆ
ชอบเล่นของช้ำซากอย่างไม่มีจุดหมาย เช่นปิดเปิดสวิตซ์ไฟซ้ำๆ ปิดเปิดประตูซ้ำๆ
ชอบของที่หมุนไปมา เช่น ชอบมองดูพัดลมหมุน
ชอบเอาของมาเล่นหรือมาดูใกล้ตา
เล่นเกมที่มีลักษณะโต้ตอบกันไม่เป็น เช่น เล่นจ๊ะเอไม่เป็น
เล่นร่วมกับเด็กอื่นไม่เป็น ไม่เข้าใจวิธีการเล่นที่เป็นกติกาหรือกฎ เกณฑ์

แนะนำอ่านหนังสือ “ช่วยลูกออทิสติก” คู่มือสำหรับพ่อแม่ เพื่อคุณจะได้มีความเข้าใจชัดเจนเกี่ยวกับโรคออทิสติก และที่สำคัญคือเพื่อคุณจะได้รู้หลักการสำคัญในการช่วยเหลือลูกของคุณให้พัฒนาขึ้นและมีชีวิตได้ใกล้เคียงกับเด็กปกติ พร้อมด้วยเทคนิคกระตุ้นพัฒนาการลูกซึ่งจากการวิจัยพบว่าเป็นวิธีช่วยเหลือที่ดีที่สุดเพื่อให้เด็กได้มีทักษะการสื่อสารและสังคมดีขึ้น
(ตอนนี้หนังสือหมดแล้ว มีเป็น E-Book นะคะ สนใจสั่งซื้อ คลิกที่นี่เลย!)